Do podneva je bila prazna tezga kod javne česme u ulici Dimitrija Tucovića u Užicu koju su jutros postavile predstavnice Savetovališta za žene obolele od raka dojke Jefimija kako bi prodajom cveća bio obogaćen Fond udruženja, time i poboljšani uslovi za očuvanje zdravlja, lečenje i ozdravljenje obolelih od najčešćeg zloćudnog tumora kod žena u Srbiji.
Uličnu akciju, nazvanu Cvet koji život znači, organizovale su po 21. put, uz podršku humanih sugrađana, Grada Užica, Zdravstvenog centra i Opšte bolnice Užice, Ministarstva zdravlja i donatora.
- Cilj je da povećamo vidljivost i svest javnosti o potrebi preventivnih pregleda, ali i o boljim načinima dijagnostike i lečenja od raka dojke, kazala je psihološkinja Slavica Simić, predsednica Upravnog odbora i jedna od osnivača Savetovališta Jefimija.
Sve veći broj žena oboleva od raka dojke, ukazali su za Radio Lunu iz Jefimije dodavši da, uprkos rastu novootkrivenih, Zlatiborski okrug beleži pad smrtnosti od raka dojke u odnosu na centralnu Srbiju.
- Prema zvaničnim podacima, 2020. godine na stotinu hiljada stanovnika u Srbiji je bilo 45,5 odsto žena koje su umrle, za Zlatiborski okrug je taj podatak 35,7 %. Otprilike oko deset žena na sto hiljada stanovnika ostaje više živo u Zlatiborskom okrugu u odnosu na prosek u Srbiji, istakla je Slavica Simić pojasnivši da je porast broja obolelih žena u okrugu, Srbiji i svetu bio očekivan nakon perioda epidemije korona virusa prethodnih godina.
Dr Maja Gulan, specijalistkinja hirurgije sa subspecijalizacijom iz onkologije, pojasnila je da je manja smrtnost znak da se bolest ranije otkriva, te da rano otrkivanje povećava mogućnosti izlečenja.
- Potenciramo i ovim akcijama koliko je važno da žene idu na preventivne preglede i da idu na preventivne mamografije, koliko je važno da se odazivaju pozivima za skrining mamografiju jer se mamografskim pregledima bolest može otkriti i u nekom stadujumu kada i nije rak, ali vremenom bi mogao iz toga da nastane, ili da se otkrije rani rak dojke kada nekad, čak, nije ni pipljiv pregledom, napomenula je dr Gulan apelujući i na muškarce da odu na zdravstveni pregled u slučaju da primete promene na dojkama.
Žene češće obolevaju od raka dojke od muškaraca, a rizik se povećava sa godinama života. U oko pet odsto slučajeva rak dojke je nasledan, u 95 odsto je posledica drugih faktora. Prema navodima dr Gulan, hormon estrogen može da stimuliše nastanak raka dojke, a bolest je moguća i nakon benignih oboljenja na dojci.
Ponekad strah parališe prvi odlazak na pregled.
- Bez obzira na strah, bolje je doći na pregled i time skratiti period življenja u strahu. Bar jednom godišnje idite na klinički pregled, poručila je dr Gulan predlažući devojkama u dvadesetim godinama odlazak na kliničke preglede dojke, ženama od 30 do 40 godine jednom godišnje i ultrazvuk dojke uz klinički pregled. Savetovala je dr Gulan ženama u četrdesetim mamografski pregled na dve godine, klinički i ultrazvučni pregled u godinama kada se ne radi mamografija.
- Generalno, sve mlađe žene obolevaju. Moja najmlađa pacijentkinja je imala 17 godina, davno je bilo, posle toga i devojka od 21 godine je imala karcinom dojke. Pojava bolesti je moguća i u tim uzrastima. Retka je, ali nije nemoguća, navela je Gulan, hirurg onkolog u Opštoj bolnici Užice.
Otrkivanje raka dojke povećava stres kod žena.
- Suočavanje sa dijagnozom raka dojke je jednako gubitku neke drage osobe. Dešava se da žene padaju u depresiju, dok se druge ne predaju i bore. Veliki je stres, pa su programi psihološke podrške i programi samopomoći obučenih žena od ogromnog značaja, predočila je dr Gulan navodeći za Radio Lunu i da se članovi porodice obolelih žena obraćaju Savetovalištu tražeći podršku.
Sa obolelima u užičkoj bolnici razgovaraju obučene žene iz Jefimije koje su iskusile bolest, dok u Savetovalištu koje, inače, postoji više od 23 godine, grupno i pojedinačno rade sa ženama, nude i psihoterapiju, otvoren telefon za pomoć, zdravstvene radionice.
- Sve naše aktivnosti su besplatne za žene i svaka može da dođe, istakla je dr Gulan, jedna od osnivačica udruženja.
Proces lečenja raka dojke, kako je pojasnila, zavisi od stadijuma i agresivnosti bolesti. Lečenje traje minimum šest meseci. Iz Jefimije su rekli da su novi lekovi za lečenje metastatskog raka dojke napravili pomak, kao i terapije pre operacija koje pomažu izlečenje bez uklanjanja dojki.
- Ranije je bilo da maltene svakoj ženi moraš da ukloniš dojku, sada u većini slučajeva to ne radimo, naglasila je dr Maja Gulan.
Ponovno pojavljivanje bolesti zavisi od tipa karcinoma i agresivnosti tumora, u velikoj meri, kako je dodala dr Gulan, od odnosa prema bolesti i istinskog stava i želje da promeniš nešto u svom životu što je dovelo do pojave bolesti.
Prema najnovijim podacima Instituta za javno zdravlje Dr Milan Jovanović Batut, 2020. godine je registrovano 4.368 novoobolelih i 1.782 umrlih žena od raka dojke, što znači da na svakih 100.000 oboli oko 65 žena, a umre 21.
Prema navodima iz Jefimije, Srbija se sa Crnom Gorom nalazi na neslavnom prvom mestu u Evropi po smrtnosti od raka dojke.
