Davanje razređivača krvi na bazi heparina pacijentima sa korona virusom, i to u prva 24 sata od prijema u bolnicu, smanjuje rizik od smrti, otkrili su rezultati najnovije studije. Naučnici su primetili 27 odsto smanjen rizik od mortaliteta među pacijentima koji su dobili razređivače krvi – lekove koji se koriste za sprečavanje nastanka krvnih ugrušaka u venama ili venske tromboembolije. Nakon studije, zdravsteni sistemi izmenili su svoje smernice za prijem u bolnicu i preporučuju ranu intervenciju lekovima za razređivanje krvi, kada je to potrebno.
Lepljiva krv uzrokuje duboku vensku trombozu
Pokazalo se da je prekomerno zgrušavanje krvi obeležje nekih teških slučajeva covid 19. U maju 2020. godine, stručnjak za trombozu profesorka Beverley Hunt ne krije da je bila iznenađena kada je otkrila tako visok nivo faktora zgrušavanja u krvi pacijenata sa ozbiljnom oblikom korona virusa.
– Sada znamo da ovi pacijenti imaju neverovatno lepljivu krv. Ova lepljivost uzrokuje duboku vensku trombozu. I naravno, ako imate duboku vensku trombozu, komadići se mogu odlomiti i putovati kroz vaše telo i blokirati deo dovoda krvi u pluća – objasnila je profesorka Hunt. U bolnici u kojoj ona radi, pacijenti su rutinski primali male doze antikoagulansa kako bi smanjili rizik od zgrušavanja krvi. I kako su podaci o upotrebi sredstava za razređivanje krvi počeli da se pojavljuju, usledila su i ažuriranja kliničkih smernica. Nacionalni institut za zdravlje počeo je da preporučuje da svi hospitalizovani na lečenju od korona virusa, osim trudnica, dobiju profilaktičke antikoagulanse.
Terapija protiv zgrušavanja krvi, odmah po prijemu u bolnicu
Nedavno je tim istraživača iz Velike Britanije i Sjedinjenih Američkih Država objavio podatke iz kohortne studije. Otkrili su da je terapija protiv zgrušavanja krvi povezana sa znatno manje smrtnih slučajeva među ljudima primljenim u bolnicu sa covid 19. Tim povodom, autori studije naveli su da njihovi rezultati pružaju snažne dokaze koji podržavaju smernice koje preporučuju upotrebu profilaktičke antikoagulacije, kao početni tretman za pacijente sa covid19, odmah po prijemu u bolnicu.
Istraživanje dejstva heparina i noksaparina
Tim je analizirao podatke o elektronskim zdravstvenim kartonima veterana registrovanih u američkom Odeljenju za boračka pitanja, koji su primljeni u bolnicu sa covid 19, između 1. marta i 31. jula 2020. godine. Iz studije su isključeni svi koji su u 30 dana pre prijema u bolnicu koristili antikoagulanse – lekove koji sprečavaju prekomerno zgrušavanje krvi. Takođe su isključeni ljudi ako su aktivno krvarili ili su imali ozbiljnu anemiju. Srednja starost pacijenata bila je 68 godina, a većina pacijenata bili su muškarci koji žive u urbanim sredinama, na jugu SAD. Od 4.297 pacijenata u studiji, 3.627, ili 84,4 odsto primilo je profilaktičke antikoagulacione lekove, u roku od 24 sata od prijema u bolnicu. Oko 30,2 procenata pacijenata dobilo je potkožni heparin, lek koji sprečava stvaranje krvnih ugrušaka, a 69,1 odsto dobilo je razređivač krvi enoksaparin.
Smanjen rizik od smrti
Stopa smrtnosti tokom 30 dana bila je niža među pacijentima koji su primali profilaktičke antikoagulacione lekove od onih koji nisu. Među 4.297 pacijenata u studiji dogodila su se ukupno 622 smrtna slučaja, u roku od 30 dana od prijema u bolnicu. Od tog broja, 513 smrtnih slučajeva bili su pacijenati koji su dobili profilaktičku antikoagulaciju. Istraživači primećuju da se 82 odsto smrtnih slučajeva dogodilo tokom boravka u bolnici. Dokazi o koristi antikoagulacionih lekova bili su najjači među pacijentima koji nisu primljeni na jedinicu intenzivne nege u prva 24 sata od prijema, navedeno je u studiji. Samo 4,6 odsto pacijenata doživelo je krvarenje koje je zahtevalo transfuziju i ovaj neželjeni efekat nije povezan sa profilaktičkim antikoagulacijskim lekovima.
Nekoliko ograničenja studije
Naučni tim se ograđuje da je bez rezultata kliničkog ispitivanja teško potvrditi da li je ovaj tretman bio efikasan ili je neka druga promenljiva, poput karakteristike pacijenta ili drugog tretmana, mogla da utiče na rezultate. Još jedno glavno ograničenje je nedostatak službenog uzroka smrti za ove pacijente. Iako istraživači smatraju da izveštaji snažno ukazuju na vensku i arterijsku trombozu, moguće je da su druge komplikacije COVID-19 mogle da budu fatalne. Nalazi studije se možda neće primeniti na opštu populaciju, jer je obuhvatila samo starije učesnike, koji su imali povećan rizik od drugih zdravstvenih stanja.
