Predstojeći parlamentarni izbori na kojima će građani izabrati svoje predstavnike u Narodnoj skupštini Republike Srbije održaće se na proleće 2020. godine. To će biti dvanaesti put, od 1990. godine od kada je u našoj zemlji obnovljen višestranački sistem nakon Drugog svetskog rata, da građani učestvuju na izborima za najviše predstavničko telo i nosioca ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Republici Srbiji.
Prema najavi Aleksandra Vučića, predsednika Srpske napredne stranke i republike, izbori će se održati krajem marta 2020. godine. Međutim, u medijima i društvenim mrežama i dalje traje debata o terminu izbora.
Prema Ustavu Republike Srbije, izbori za narodne poslanike održavaju se svake četiri godine, koliko i traje mandat jednog skupštinskog saziva. Takvi parlamentarni izbori održavaju se u redovnom terminu. Međutim, postoji mogućnost da mandat skupštinskog saziva traje kraći vremenski period od propisanog. Tada se raspisuju i održavaju vanredni parlamentarni izbori kojima se skraćuje trajanje postojećeg mandata narodnim poslanicima i skupštinskog saziva uopšte. Tada dolazi do raspuštanja Narodne skupštine. Narodnu skupštinu može raspustiti Predsednik Republike u posebnim slučajevima određenim Ustavom. Takođe, on može raspustiti skupštinu na predlog Vlade kojoj takođe prestaje mandat. Od dosadašnjih jedanaest parlamentarnih izbora, čak osam bili su vanredni. To dovoljno govori o stabilnosti političkog i partijskog sistema u našoj zemlji. Vanredni izbori najčešće se raspisuju zbog određenog društveno-političkog konteksta (1992-promena izbornog sistema; 1993-sukob SPS-a i SRS-a kojim je prestao mandat samostalne manjinske vlade SPS-a; 2003-pad vlade nakon što je DOS izgubio poslaničku većinu napuštanjem DSS-a i NS-a; 2008-sukob stranaka koje su formirale vladu, DS-DSS, usled političke krize i nesuglasica u vezi sa kosovskim pitanjem i budućnosti evropskih integracija; 2014-dizbalans političe moći i rejtinga Aleksandra Vučića u odnosu na formalno izabrane zastupnike u insitucijama na izborima 2012. godine itd).
Izbore za narodne poslanike raspisuje predsednik Republike.
Redovne izbore predsednik Republike raspisuje 90 dana pre isteka mandata aktuelnog saziva Narodne skupštine.
Vanredne izbore predsednik Republike raspisuje istovremeno sa raspuštanjem Narodne skupštine.
Od dana raspisivanja do dana održavanja izbora ne može da protekne manje od 45 ni više od 60 dana
rik.parlament.gov.rs
Mandat aktuelnog jedanaestog saziva Narodne skupštine započeo je 3.6.2016. godine kada je konstituisan parlament. Redovne izbore predsednik raspisuje 90 dana pre isteka mandata aktuelnog saziva. Mandat aktuelnog saziva ističe 3.6.2020. godine. To znači da predsednik mora raspisati izbore najkasnije početkom marta 2020. godine. Svaki drugačiji ishod značio bi raspuštanje Narodne skupštine i raspisivanje još jednih vanrednih parlamentarnih izbora.
Autor: Petar Ranković, politikolog
